جایی برای فراموش کردن غم و اشک

توضیحات: منتشر شده در سه شنبه, 26 فروردين 1393 08:42; بازدید: 2571

بنیاد خیریه شروین روبن زاده اولین مرکز تخصصی سوگ درمانی در ایران

فصلنامه یاوری، بهار 1393، صفحه 70

جایی برای فراموش کردن غم و اشک

گاهی اتفاق تنها نمی افتد، گاهی با افتادن یک اتفاق، نبض سرنوشت هم از کار می افتد، یا شاید هم بعد از یک حادثه فراموش نشدنی، ضربان یک زندگی تند تر بزند. این اتفاق می تواند حادثه ای باشد تلخ از سفر کرده ای، که حتی تصور زندگی کردن بدون او، تو را از زندگی می اندازد، چه برسد اینکه بلند شوی و دست خیلی های دیگر مثل خودت را هم بگیری و وادارشان کنی که زندگی کنند، که آنان هم دست دیگری را بگیرند.

مرگ عزیزان یکی از سخت ترین واقعیات زندگی است و به طبع فشار روانی بسیاری به بازماندگان وارد می شود. هر انسانی تا زمانی که زنده هست شاهد مرگ عزیزانش خواهد بود. اما مساله مهم این که چقدر بتواند با این واقعیت کنار بیاید.

خانه ای برای داغدید گان

عکس شروین از همان بدو ورود به بنیاد به تو لبخند می زند. شروین سفر کرده خانواده روبن زاده است. در تصادف وحشتناکش در نوزدهمین بهار زندگی اش جسمش به دیدار معشوق رفت اما روحش به مادر لبخند می زند. امروز وقتی می خواهند بنیاد را معرفی کنند ، این عبارت را به عنوان شعار موسسه به زبان می آورند: " در کویر تنهایی مرگ خانه شروین را ساختیم . پر از نور و امید و در تنهایی دلهای خسته یاوری شدیم برای یکدیگر. تا بدانیم مرگ پایان راه نیست و آغاز راه ماست. شروین روبن زاده در تاریخ 25/11/82 در اثر تصادف خودرو،زندگی جاوید خود را آغاز کرد."

بنیاد کمی شلوغ است . آدم هایی که اینجا هستند به قول شهره روبن زاده از دل و جان مایه می گذارند و جزیی از خانواده روبن زاده محسوب می شوند.پای صحبت های خانم و آقای روبن زاده که بشینی از روزهای بسیار سختشان می گویند روزهایی که بوی یاس و نا امیدی می دهند. آقای روبن زاده می گوید ماه ها بعد از مرگ فرزندم، همسرم نتوانست سر پا باشد و در بستر بیماری بود. خودم هم تا دو سال مجبور به استفاده از ویلچر شدم. شاید سخت ترین کار در آن شرایط زندگی کردن بود، و تنها چیزی که سخت به آن نیاز داشتیم ، داشتن انگیزه ای برای ادامه زندگی. تا اینکه به فکر تاسیس بنیادنیکوکاری به نام فرزندمان افتادیم. تصمیم داشتیم مسیری را طی کنیم که با آن جزء اولین ها باشیم. این شد که بنیاد نیکوکاری شروین روبن زاده به نام فرزندمان تاسیس شد. خانم روبن زاده در این باره می گوید ماه ها بعد از مرگ پسرم ،احساس کردیم خانواده از هم می پاشد. از آنجایی که شروین خواهر دوقلویی دارد ، نگران او هم بودیم. تا اینکه تصمیم گرفتیم بنیاد نیکوکاری که خواسته خود شروین هم بود تاسیس شود. چرا که اعتقاد داشتیم مرگ پیله ، آغاز زندگی یک پروانه است.

همدردی ، قوت دل ماست

البته بنیاد نیکوکاری پذیرای افراد دیگری که به شکلی غمگین اند هم هست. خانم روبن زاده در این باره می گوید: گاهی فرد کسی را از دست نمی دهد، ممکن است شغلش را از دست داده باشد یا مشکلات مالی او را افسرده کرده است یا در زندگی زناشوئی سازگاری بین زن و شوهر وجود ندارد. همه این موارد و موارد بسیاری دیگرباعث می شود این افراد به بنیاد مراجعه کنند و درخواست کمک داشته باشند.

شهره روبن زاده مثال های زیادی می زند. از مردی می گوید که در یک تصادف دستش را از دست می دهدو همین مساله تاثیر بسیار بدی در زندگی اش می گذارد اما با لطف خداوند و تلاش مشاوران بنیاد می تواند با این اتفاق کنار بیاید و در سال های بعد ازدواج کند.

از دختری می گوید که به دلیل مشکلات تغییر جنسیتی تا مدت ها دل مشغولی های بسیاری داشته اما در نهایت با یاری روان شناسان بنیاد نیکوکاری شروین ، زندگی اش را دوباره در دست گرفت و حالا ازدواج موفقی دارد. نکته مثبتی که خانم روبن زاده به آن اشاره می کند، همکاری و همدلی بسیاری از مراجعان بنیاد است که پس از بهبودی همچنان دلشان اینجاست و به هم نوعان خودشان دست یاری می رسانند. خانم روبن زاده می گوید : شاید مهم ترین اتفاقی که اینجا می افتد این باشد که نشان دهیم فرد تنها نیست و بسیاری هستند که وضعیت مشابه او را دارند و در غم او شریک هستند.

او معتقد است غم مرگ سخت است، و شاید تا مدت ها نتوان با آن کنار آمد و جای خالی برای فرد همیشه همان جای خالی بماند.ناراحتی برای عزیز از دست رفته امری طبیعی است اما گاه ممکن است مدت ها بگذرد، اما این درد تسکین نیابد و روز اول سوگ،هر روز تکرار شود. تا جایی که اطرافیان هم به ستوه در آیند و شکوه کنند از اینکه چرا تمام نمی شود. در این گونه موارد، فرد سوگوار به همدردی نیاز دارد که دردش را درک کند و یاری اش کند تا با شرایط نبودن عزیز از دست رفته کنار بیاید و زندگی تازه ای شروع کند.

او می گوید : از جمله مهم ترین اهداف بنیاد این است که در لحظات سخت کنار مراجعین اش باشد و تا زمانی که فرد حالش خوب شود کنارش بمانیم.

وقتی که سوگ می رود

اگر سوگ که ناشی از فقدان عزیزان است، به صورت حل نشده باقی بماند تسکین و بهبود شرایط فرد داغدیده با تاخیر رو به رو خواهد شد و حتی ممکن است که درمان آن هرگز صورت نگیرد. همچنین ممکن است فرد به مرور دچار اختلالاتی از جمله توهم، هذیان، اختلال خواب،افسردگی،فراموشی،اختلال اشتها، اضطراب، احساس گناه، گوشه گیری اجتماعی و انواع بیماری های جسمی شود. از بین تمام روش های درمانی ،گروه درمانی بهترین روش درمان سوگ است.

موسسه شروین روبن زاده برای پایان دادن به سوگ هایش چند قدم بزرگ و تاثیر گذار بر می دارد. برگزاری جلسات گروه درمانی سوگ، جایی است که افراد درباره غم هایشان،احساسات درونی شان، تجربه های مشترک و نگاهشان نسبت به این مساله حرف می زنند. این جلسات باعث ایجاد احساس تعلق گروهی و رهایی از تنهایی بعد از سوگ می شود. کارکرد دیگر این جلسات ،تخلیه هیجانی و خشم افراد سوگوار است. در این موسسه همچنین جلسات و کارگاه های آموزشی مرتبط با سوگ برگزار می شود و استرس های پس از سوگ مورد درمان قرار می گیرد. علاوه بر این، با استفاده از تکنیک های هم افزایی گروهی،پایداری رفتارهای مثبت در افراد سوگوار مشاهده می شود. بنیاد البته برای زنان آسیب دیده از سوگ هم برنامه هایی دارد و با توانمند سازی آنها سعی در ایجاد اشتغال و بالا بردن توانایی های تحصیلی و مالی آنها دارد. برنامه های کارآفرینی و استقلال مادران و هدایت تحصیلی کودکان بخش دیگری از برنامه هایی هستند که در بنیاد خیریه شروین روبن زاده انجام می شود.

برگزاری جلسات مشاوره فردی و گروهی

جلسات گروه درمانی، مهم ترین خدمت بنیاد نیکوکاری شروین روبن زاده است. خانم خان بیکی مدیر داخلی بنیاد هم از دیگر افرادی است که همکاری های بسیاری جهت رسیدگی به امور بنیاد دارد و اطلاعات بیشتری در مورد نحوه ارائه خدمات می دهد. او می گوید : در این جلسات که روزهای یک شنبه و سه شنبه، عصرها برگزار می شود، با استفاده از روانشناسان مجرب و کادر مشاوران ماهر و از همه مهم تر همدلی مراجعان،تمام سعی مان بر این است که بتوانیم گوشه ای از غم های کسانی که به این بنیاد مراجعه می کنند را کاهش دهیم. آنقدر کنارش هستیم تا دیگر احساس تنهایی نکند و خود فرد همدرد کسانی باشد که شبیه او هستند و دردی مشابه درد او دارند. این جلسات تا زمانی که فرد نیاز داشته باشد ادامه دارد.

فرشته ها هم غمگین می شوند

تصویر یک کودک غم زده دشوار و دردناک است اما فرشته های کوچک هم غمگین می شوند. سوگ در دنیای کودکان هم سر می رسد و آنها را افسرده، پرخاشگر، هیجانی یا ساکت و گوشه گیر می کند. در بنیاد نیکوکاری روبن زاده یاری رساندن به کودکانی که به نوعی سوگوارند و یا در زندگی مشکل خاصی دارند و نمی توانند زندگی عادی داشته باشند هم یکی از فعالیت های مهم و پر رنگ است. همچنین قبول فرزند خواندگی برای مددجویان تحت پوشش بنیاد از دیگر اقداماتی است که صورت می گیرد.

خانم خان بیگی، از برگزاری کلاس های هنری (پتینه، معرق، نما سنگ، دکوپاژ و ..)هم می گوید که هزینه های اخذ شده از هنرجویان مستقیما صرف امو خیریه و کمک به نیازمندان آسیب دیده از سوگتحت پوشش بنیاد نیکوکاری شروین روبن زاده می شود. او همچنین به برگزاری نمایشگاه و بازارچه خیریه اشاره می کند که عواید آن هم به نیازمندان می رسد. ارسال بسته های ارزاق به خانواده های نیازمندان هم از جمله اقداماتی است که در مرکز انجام می شود. او می گوید هر سه ماه یکبار سبدهای ارزاق به خانواده هایی که نیازمند هستند به در خانه هایشان ارسال می شود. خانواده های نیازمندان از طریق معرفی دیگران، پس از شناسایی و تحقیق برای آنان فرستاده می شود.

داغدیدگی از نگاه روانشناسی

دکتر جعفر دارابی روانشناس بالینی معتقد است افراد بسته به نوع شخصیت و میزان واقع گرا بودنشان ، جنسیت، چگونگی حادثه و شخصی که از دست رفته است به طرق مختلف با استرس مرگ عزیزان کنار می آیند. هر اندازه افراد منطقی تر باشند بهتر می توانند واقعیت را درک و با آن کنار بیایند.

وی می گوید از نظر روانشناسی، اگر فردی عزیزی را از دست بدهد، افسردگی او تا 6 ماه طبیعی است. در واقع سوگ در حالت طبیعی یک واکنش منطقی به حساب می آید و غم و انوه ناشی از فقدان یک عزیز را نمی توان نشانه بیماری یا اختلال حساب کرد، اما اگر از این مدت بگذرد و همچنان هیچ تغییری در وضعیت او مشاهده نشود باید تحت روان درمانی و مشاوره قرار بگیرد. از دست دادن عزیز برای همه رخ می دهد، ممکن است فرد تا هفته ها و ماه های بعد از مصیبت، احساس درماندگی، انکار، ناتوانی و افسردگی، علاقه نداشتن به کارهای سابق، بی تفاوتی و بی حوصلگی داشته باشد.

دکتر دارابی می گوید برای بیرون آمدن فرد از این شرایط ، باید به خود حق بدهد که احساس عصبانیت، غمگینی و ناراحتی داشته باشد.باید در این روزهای سخت با دیگران صحبت کند و هر زمان دلش خواست احساساتش را بیرون بریزد و گریه کند. می تواند برای تخلیه شدن، احساساتش را بنویسد، نقاشی کند، دعا کند، عصبانی شود، فریاد بزند و غم سنگین خود را بیرون بریزد. لوازم شخصی و یادگاری های فرد یا افراد از دست داده را نگه دارد و همراه خود داشته باشد و اگر باعث تسکین فرد داغ دیده می شود با فرد از دست رفته صحبت کند و برایش نامه بنویسد یا برایش دعا کند.

آنچه اطرفیان داغدیده باید بدانند

کسانی کسانی که عزیزی را از دست داده اند ، از شرایط عادی و منطقی روحی و روانی برخوردار نیستند و نزدیکان و اطرافیان آنان باید با رفتار و واکنش صحیح به سازگاری و حل مشکل آنها کمک کنند.به یاد داشته باشیم بهبود اثرات عاطفی حادثه ،نیاز به زمان زیادی دارد. فرد نباید انتظار داشته که سریعا به وضعیت سابق برگردد. دکتر دارابی در این زمینه می گوید گاهی نداشتن اطلاع کافی و استفاده از شیوه های غلط و غیر علمی از سوی اطرافیان فرد مصیبت دیده ، وضع را از چیزی که هست بدتر می کند و فرآیند عبور از مرحله سوگ را به تاخیر می اندازد. در این شرایط به فرد اجازه و فرصت صحبت کردن بدهید ولی در صورت تمایل نداشتن وی را مستقیما وادار به صحبت نکنید. از سکوت نترسید، اما بتدریج و آرام سعی کنید به بهانه های مختلف به افراد ساکت نزدیک شوید ابراز حمایت و کمک کنید یا از آنها در کارها کمک بخواهید. بازماندگان(بویژه در حوادث) بیشتر نیاز دارند داستان حادثه را بارها و بارها بازگو کنند.شما می توانید با سوالات بجا و مناسب و با استفاده از روش های مناسب گوش دادن مثل توجه کردن، نگاه کردن و تکرار جملات، این فرآیند و تخلیه هیجانی آنها را ادامه دهید.

ساعت زندگی صفر نمی شود

بنیاد نیکوکاری شروین روبن زاده ، شاید تنها مرکز خصوصی در ایران باشدکه خدمات سوگ درمانی را به طور حرفه ای و البته کاملا رایگان در اختیار افراد، فارغ از جنس ، دین، نژاد و قومیت قرار می دهد. آن هم با استفاده از روانشناسان مجرب و مشاوران دلسوزی که در مرکز مشغول فعالیت هستند و تنها هدفشان پایان دادن به غم های سوگواران است. بنیاد نیکوکاری شروین روبن زاده، با نهایت توان خود، سعی در توانمندسازی افراد آسیب دیده از سوگ با تمرکز ویژه بر روی زنان و کودکان آسیب دیده دارد. شهره روبن زاده موسس بنیاد نیکوکاری، اینجا را خانه کسانی می داند که ساعت زندگی شان نزدیک صفر رسیده است اما هنوز تمام نشده است .

برای سر زدن به این خانه باید به نشانی خیابان شریعتی ، رو به روی ملک، خیابان باقری شبستری ، پ 71، مراجعه کنید یا یا شماره تلفن های 88148440 و88435240 تماس بگیرید.